Gu Ka Sem, atau Prang Bueang Kham (Gu Ka Sem or Prang Bueang Kham), ialah salah satu daripada kumpulan penting tapak purba yang dibina semasa pemerintahan Raja Jayavarman VII (c. 1181–1218 CE), raja agung Empayar Khmer. Sebagai pengikut setia Buddha Mahayana, raja mengarahkan agar prasat (kuil) ini berfungsi bukan sahaja sebagai tempat suci keagamaan tetapi khusus sebagai Arokayasala (hospital). Ia adalah sebahagian daripada rangkaian 102 hospital sedemikian yang dibina di seluruh empayar untuk menyediakan kelegaan fizikal dan penjagaan perubatan kepada semua rakyat.

Gaya Seni Bina dan Komponen

Prang Bueang Kham dibina dalam gaya seni bina yang menjadi ciri zaman Bayon seni Khmer, model standard yang digunakan untuk hampir semua tapak Arokayasala. Kompleks ini mempunyai susun atur segi empat tepat yang menghadap ke arah timur. Komponen utama termasuk:

• Prang Utama: Ini ialah struktur tengah, terutamanya dibina menggunakan laterit (bahan biasa yang mencerminkan program pembinaan pesat pada masa itu). Ia menempatkan garbhagriha (tempat suci) di mana imej utama diabadikan, dipercayai sebagai Buddha yang dilindungi Naga atau Bhaisajyaguru (Buddha Perubatan), selaras dengan sistem kepercayaan Buddha Mahayana Arokayasala.

• Gopura: Astaka pintu masuk utama, terletak di bahagian timur. Dindingnya diperbuat daripada laterit, manakala bingkai pintu dan tingkap dibina daripada batu pasir, yang biasanya menampilkan ukiran yang rumit.

• Perpustakaan: Struktur laterit tunggal dan kecil yang terletak di sudut tenggara di dalam dinding yang mengelilingi. Diandaikan bahawa bangunan ini digunakan untuk menyimpan teks perubatan atau kitab suci agama yang berkaitan dengan penyembuhan.

• Dinding yang Mengelilingi Laterit: Mengelilingi seluruh kompleks, menentukan sempadan antara ruang suci dan kawasan berfungsi hospital.

Kesenian dan Artifak yang Terkenal

Walaupun kuil hari ini sebahagian besarnya terdiri daripada tapak dan beberapa sisa dinding, kesan seni yang ditemui mengesahkan kehebatannya yang lalu:

• Lintel: Artifak yang paling penting ditemui. Ukiran lintel di Prang Bueang Kham adalah contoh yang ketara bagi gaya Bayon, dengan perkara subjek biasanya berkisar tentang naratif Buddha atau epik mitologi. Artifak ini telah dialihkan dan kini dipelihara di Muzium Negara Phimai.

• Arca: Serpihan dewa dan imej Buddha telah ditemui, menunjukkan gabungan kepercayaan Hindu dan Buddha Mahayana yang lazim semasa era itu, seperti serpihan kepala Bodhisattva dan pelbagai kepingan dewa.

• Inskripsi: Walaupun tidak selengkap tapak lain, penemuan inskripsi adalah penting. Ini biasanya mendokumentasikan tujuan pembinaan, dedikasi tanah dan nama kakitangan yang menyelia Arokayasala.

Kepentingan sebagai Arokayasala

Gu Ka Sem bukan sekadar tempat suci; ia berfungsi sebagai stesen perubatan yang diletakkan secara strategik di sepanjang laluan pengangkutan yang penting untuk memastikan akses yang saksama kepada penjagaan untuk penduduk. Bukti fungsinya termasuk kehadiran baray (takungan besar) yang biasanya terletak berhampiran Arokayasala untuk kegunaan hospital dan ritual keagamaan.

Oleh itu, mengkaji tapak ini adalah proses dwi—penerokaan sistem perubatan dan kesihatan awam Khmer purba bersama perkembangan seni binanya. Ia berdiri sebagai bukti belas kasihan Raja Jayavarman VII, yang berusaha untuk memberikan kesejahteraan rohani dan fizikal kepada rakyatnya.

Prang Bueang Kham ialah peninggalan seni bina zaman Bayon dan simbol yang kuat bagi "Warisan Belas Kasihan," yang mencerminkan keadaan seni bina, agama dan pengurusan kesihatan awam yang maju di Empayar Khmer purba di wilayah timur laut Thailand.

• Perjalanan dari bandar Nakhon Ratchasima di sepanjang Mittraphap Road (Lebuhraya No. 2) dan belok ke Lebuhraya No. 226 menuju Daerah Huai Thalaeng. Dari Daerah Huai Thalaeng, ambil laluan ke Ban Bueng Kham, mengikut papan tanda ke istana, yang terletak kira-kira 12 kilometer dari daerah itu. Sebaiknya gunakan kenderaan persendirian atau kereta sewa.

• Lawati pada waktu pagi atau petang untuk mengelakkan haba.

• Tapak ini aman dan tenang, sesuai untuk meneroka dan mengambil gambar sejarah.

• Kerana ia adalah kawasan terbuka, pakai topi dan cermin mata hitam.

• Lawati Muzium Negara Phimai, yang menempatkan artifak yang ditemui di kuil, termasuk beberapa lintel.

Yuran masuk:

• Percuma (tiada yuran masuk)

Waktu Buka:

• Ia boleh dilawati pada waktu siang, atau anda boleh bertanya kepada pihak berkuasa tempatan untuk maklumat lanjut.